به گزارش تحریریه، شدت تحریم ها در دوره احمدی نژاد بیشتر بود یا در دوره روحانی؟ این سوالی است که طرفداران دو دولت هر یک به فراخور منافع سیاسی که دارند می خواهند به آن پاسخ دهند.

تحریم های سال 1391 بی سابقه بود و برای نخستین بار در تاریخ ایران اتفاق می افتاد که هم فروش نفت ایران را هدف گرفته بود و هم نظام بانکی و بانک مرکزی ایران را هدف قرار داده بود.

تحریم های سال 1397 هم همین دو مولفه را مورد هدف قرار داده است که به نوعی تکرار تحریم های سال 91 می باشد که با چابکی خزانه داری آمریکا در دوره کوتاهی کارسازی شد و ایران را با موج دوم تحریم ها پس از امضای برجام مواجه ساخت.

کدام یک شدیدتر است؟

از نظر شدت و وسعت؛ این دو دور تحریم ها شبیه هم هستند و نکته تازه ای ندارند. با این تفاوت که دولت حسن روحانی تجربیات دولت احمدی نژاد را در اختیار داشت، اما دولت احمدی نژاد برای نخستین بار با تحریم های وسیع و عمیق آمریکا مواجه شده بود و الگویی برای مقابله در اختیار نداشت. پس چرا نتایج متفاوتی به دست آمده است و حسن روحانی نتوانست مانند احمدی نژاد بر تحریم ها غلبه کند؟

احمدی نژاد با 3 ابزار مختلف توانست بر تحریم ها غلبه بود.

1- تحرک داخلی اقتصادی با میدان داری مسکن مهر، طرح های عمرانی و کابینه فعال

2- رستم قاسمی در نقش وزیر نفت

3- مینو کیانی راد در بانک مرکزی

حسن روحانی کابینه فرتوت، خسته و درگیر فعالیت های شخصی اقتصادی دارد که عملا مدیریت کشور را رها کرده و به نمایش های تکراری و به شدت خسته کننده مشغول است.

وزیر نفت حسن روحانی یعنی بیژن زنگنه مدیر دوره تحریم نیست. نه درک درستی از سیاستگذاری دارد و نه توان دویدن و یافتن راههای جدید را دارا است. اما رستم قاسمی در دوره اول تحریم اجازه نداد فروش نفت به زیر 900 هزار بشکه در روز برسد. درحالیکه در دوره زنگنه فروش نفت به 180 هزار بشکه در روز هم کاهش پیدا کرد که این رقم نیز به قراردادهای دوره احمدی نژاد باز می گردد. افزایش فروش نفت از مردادماه سال 99 هم با ورود مجدد رستم قاسمی به ماجرا برای دور زدن تحریم ها به دست آمد. در غیر اینصورت اقتصاد ایران با دوران تاریکی مواجه می شد. در واقع اینکه گفته می شود در دوره قبل فروش نفت بیشتر بود پس تحریم ها راحت تر بود، مغلطه ای بیش نیست و باید گفت دولت قبل توانست نفت بیشتری بفروشد، اما دولت کنونی نتوانست.

در بانک مرکزی، محمود بهمنی هم مانند عبدالناصر همتی چیزی در چنته نداشت و تنها حضور مینو کیانی راد در بانک مرکزی بود که باعث به نتیجه رسیدن سریع مبادلات ارزی خارج از سیستم بانکی شد. تفاوت همتی با بهمنی این است که بهمنی به ضعف خود واقف بود، اما همتی کسی را برنتافته و به نابود کردن ذخایر ارزی کشور و درهم ریختن اقتصاد با اصرار بر سیاست های غلط مشغول است.

نتیجه اینکه، تحریم های دوره احمدی نژاد به دلیل نو بودن از شدت بیشتری برخوردار بود، اما به دلیل استفاده از مدیران توانمند و منعطف مانند رستم قاسمی سریعتر خنثی شد و کاهش درامد نفتی کشور زیاد نبود، اما در دوره روحانی به دلیل حضور ژنرال های شیک و اتوکشیده که از مدیریت در زمان بحران چیزی نمی دانند، اثر شدیدتری داشت که دولت دوازدهم تا آخرین روزهای مدیریت خود در حال سر و کله زدن با آن است.

پایان/